Cao herschrijven in eenvoudig Nederlands (B1-niveau)

“Ik vind dat iedereen de cao moet kunnen begrijpen”, zegt Corine Buijs. Corine is Strategisch Adviseur HR bij waterbedrijf PWN. Ze houdt zich bij PWN bezig met diversiteit en inclusie. Daarom zit ze ook namens de werkgever in de werkgroep die de cao-tekst over diversiteit en inclusie onderzoekt.

Tijdens het cao-overleg in 2023 is afgesproken om vier werkgroepen te starten. In deze werkgroepen zitten mensen van werkgevers én vakbonden. Elke werkgroep gaat een bepaald onderwerp onderzoeken en bekijken of er afspraken over moeten worden gemaakt tijdens het volgende cao-overleg. Een van deze werkgroepen kijkt naar de cao-tekst over diversiteit en inclusie.

De werkgroep gaat onder andere kijken hoe de huidige cao-tekst aangepast kan worden, zodat deze beter aansluit bij diversiteit en inclusie. De werkgroep geeft advies aan de cao-partijen over de mogelijkheden en gevolgen van die aanpassingen.

De cao moet bijdragen aan diversiteit en inclusie

Diversiteit en inclusie zijn belangrijke onderwerpen in de drinkwatersector. Het is ook belangrijk om te kijken naar hoe arbeidsvoorwaarden zijn geregeld en hoe die worden beschreven in de cao. Soms staan er in de cao regelingen die niet passen bij diversiteit en inclusie. Dit kan bijvoorbeeld gaan over regelingen die alleen voor bepaalde groepen medewerkers gunstig zijn. Het kan ook gaan over de manier waarop de tekst is geschreven, waardoor sommige groepen medewerkers zich buitengesloten voelen. De werkgroep praat hierover.

Corine zegt: “Onderzoek laat zien dat ongeveer 60% van de mensen in Nederland moeite heeft met lezen, een andere moedertaal heeft of praktisch is opgeleid. Dat is meer dan de helft van de mensen in Nederland! Dit geldt waarschijnlijk ook voor onze drinkwatersector. Voor deze mensen is het belangrijk dat zij informatie op B1-niveau krijgen. B1-niveau betekent eenvoudig Nederlands. Ook mensen met een theoretische of hogere opleiding communiceren makkelijker op B1-niveau. Onze cao is niet op B1-niveau geschreven. In de cao staan teksten die nog steeds onduidelijk zijn en op verschillende manieren uitgelegd kunnen worden. De meeste mensen lezen de cao pas als er iets aan de hand is. Dan komen ze met vragen naar HR. Het is fijn als we dan allemaal begrijpen wat er in de cao staat. Op de HR-afdeling merken we dat dit nu nog vaak niet zo is. Dit leidt tot vervelende en onnodige misverstanden. Dat is niet gewenst. De cao moet dus duidelijk zijn en voor iedereen te begrijpen. Daarom vind ik dat we de cao-tekst moeten herschrijven op B1-niveau.”

In de afgelopen twee cao-overleggen is de cao-tekst al aangepast, en zijn moeilijke of onduidelijke stukken herschreven.

Stap voor stap naar betere tekst

Corine zegt: “Natuurlijk is de leesbaarheid al verbeterd. Maar het is lastig voor mensen die beroepsmatig met de cao bezig zijn om de tekst zo te schrijven dat ook mensen die níet vaak een cao lezen, moeite hebben met Nederlands of uit een andere omgeving komen, de tekst goed begrijpen. We hebben allemaal onze eigen manier van kijken, en dat maakt het moeilijk om je in een ander te verplaatsen, ondanks alle goede bedoelingen. Het herschrijven van de cao zal daarom niet eenvoudig zijn. Misschien moeten we het in stappen doen. Ik denk dat het ons ook helpt als een taalexpert met ons meekijkt.”

Begrijpelijke cao kan ook helpen bij vinden en behouden van medewerkers

Corine: “Diversiteit en inclusie is een actueel en belangrijk onderwerp in heel Nederland. Ik denk dat de drinkwatersector zich kan onderscheiden als ze een goed leesbare cao op B1-niveau heeft. Misschien helpt dat ook om medewerkers te vinden en te behouden in deze krappe arbeidsmarkt.”

De werkgroep wil eind 2024 klaar zijn met haar werk en een advies geven aan de cao-partijen.